هيات ايران براي ازسرگيري مذاكرات به وين رسيد
آغاز ماموريت
احياي برجام درهتل كوبرگ
سارا معصومي
علي باقري كني، معاون سياسي وزير خارجه و رييس هيات مذاكره‌كننده ايران در مذاكرات احياي توافق هسته‌اي ايران و 1+5 در سال 2015 ميلادي (1394) روز گذشته در راس هياتي پرجمعيت (38 نفره) به پايتخت اتريش رسيد. نخستين دور از مذاكرات رسمي چندجانبه ميان ايران و 1+4 به شكل مستقيم و ايالات متحده و 1+4 در حالي از روز هشتم آذر ماه (فردا) آغاز خواهد شد كه از آخرين دور اين مذاكرات قريب به 6 ماه مي‌گذرد.
6 دور مذاكره ميان ايران و 1+4 از اواسط فروردين ماه 1400 آغاز و تا پايان خرداد ماه ادامه داشت. درباره نتيجه 6 دور مذاكره در دولت حسن روحاني، روايت‌هاي متفاوتي وجود دارد و البته بخش عمده اين روايت‌ها مبتني بر اين محور است كه دو طرف به حصول توافق بسيار نزديك شده بودند و حتي رييس هيات مذاكره‌كننده روس ميخائل اوليانوف هم تاكيد كرده بود كه قريب به 90 درصد اختلاف‌ها تا پايان دور ششم حل و فصل شده بود. به گزارش «اعتماد» از دور چهارم به بعد اميدها براي رسيدن به توافق بيشتر شده و گفته شد كه تنها چند «پرانتز باز» در متن نهايي باقي مانده كه براي بسته شدن به تصميم‌گيري در پايتخت‌ها نياز است. با اين وجود پس از پايان دور ششم مذاكرات، هيات‌هاي مذاكره‌كننده براي دور هفتم به وين بازنگشتند و گفته شد كه طرف ايراني ترجيح مي‌دهد ادامه مذاكرات را در دولت جديد به رياست ابراهيم رييسي پيگيري كند.
پس از نقل و انتقال‌هاي سياسي در ايران در مرداد ماه و زماني كه مسووليت وزارت خارجه به حسين اميرعبداللهيان سپرده شد، انتظار مي‌رفت كه دولت جديد با توجه به سخنان و موضع‌گيري‌هاي ابراهيم رييسي مبني بر سياست تداوم مذاكرات در دولت سيزدهم براي رفع تحريم‌ها، روند تصميم‌گيري و تعيين تركيب تيم جديد مذاكراتي را سرعت بخشيده و نهايتا تا پايان شهريور ماه «نقشه راه» ايران براي بازگشت به وين مشخص شود. برخلاف اين پيش‌بيني‌ها، وزير خارجه و علي باقري، معاون سياسي او در پاسخ به پرسش‌ها درباره زمان ازسرگيري مذاكرات از عبارت «به زودي» استفاده كردند تا به نوعي هم پنجره ديپلماسي را باز نگه دارند و هم زمان بيشتري براي تداوم آنچه مشورت‌هاي داخلي خواندند دراختيار داشته باشند.
درنهايت در شرايطي كه طرف مقابل ايران توپ را به زمين تهران انداخته و با فضاسازي‌هاي رسانه‌اي ادعا مي‌كرد كه دولت سيزدهم تمايلي به احياي برجام ندارد، حسين اميرعبداللهيان اعلام كرد كه هيات مذاكره‌كننده ايراني به رياست علي باقري روز هشتم آذر ماه براي احياي مذاكرات در وين خواهد بود. به گزارش «اعتماد»، علي باقري در سه ماهه اخير رايزني‌هاي متعددي را با اتحاديه اروپا و كشورهاي باقيمانده در برجام (روسيه، چين، فرانسه، بريتانيا و آلمان) پيش برده است. دو بار ديدار با انريكه مورا، معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و همچنين رايزني‌هاي دو جانبه جداگانه با روساي هيات‌هاي مذاكره‌كننده روسيه، چين و تروييكاي اروپايي از جمله اين رايزني‌ها بوده است. مذاكرات براي احياي برجام و بازگشت دو طرف به اجراي تعهدات هسته‌اي در حالي از فردا در وين ازسر گرفته مي‌شود كه بسياري از تحليلگران معتقدند احياي برجام سخت‌تر از هر زمان ديگري شده است و البته رابطه ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هم به دليل عدم حل و فصل اختلاف‌هاي پادماني و همچنين برجامي متشنج است. هيات‌هاي ايران و 1+4 و ايالات متحده در حالي در هتل كوبرگ وين (محل مذاكرات منتهي به حصول برجام) جمع مي‌شوند كه دومين سفر رافائل گروسي، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به تهران با موفقيت همراه نبود و پس از آنكه گروسي پس از ديدار با محمد اسلامي، رييس سازمان انرژي اتمي و حسين اميرعبداللهيان نتوانست به بيانيه مشترك درباره توافق حاصله برسد در وين در چند نوبت نسبت به عدم موفقيت‌آميز بودن رايزني‌هايش در تهران ابراز ناخرسندي و نااميدي كرد. گزارش و سخنان گروسي در وين درباره وضعيت برنامه هسته‌اي ايران و اختلاف‌هاي باقيمانده ميان تهران و آژانس به صدور بيانيه‌هاي شديداللحن عليه تهران از سوي اتحاديه اروپا، تروييكاي اروپايي و ايالات متحده منتهي شد. با اين وجود گروسي شامگاه جمعه در تازه‌ترين موضع‌گيري اعلام كرد كه در صورت آمادگي ايران حاضر است براي تداوم رايزني‌ها به تهران بازگردد. اعلام آمادگي كه هنوز با واكنشي از سوي ايران روبه‌رو نشده است.
از امروز هيات‌هاي ايران، ايالات متحده و 1+4 درحالي در هتل كوبرگ وين براي انجام مذاكرات حضور دارند كه تهران مي‌گويد براي رفع تحريم به وين آمده و طرف مقابل براي متوقف كردن روند توسعه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران دست به دامان تهديد هم شده است. هيات جديد مذاكره‌كننده ايران تاكنون مشخص نكرده كه مذاكرات را از كدام نقطه آغاز خواهد كرد؟ آيا آن‌طور كه ايالات متحده و 1+4 مي‌خواهند كار را از پرانتزهاي بازمانده در 6 دور مذاكرات پيشين وين آغاز خواهد كرد يا تمايل دارد درباره بخشي از موضوعاتي كه در دوره‌هاي پيشين حل و فصل شده بودند هم مجددا مذاكراتي را پيش ببرد.
به گزارش «اعتماد»، در حالي كه به سختي مي‌توان از حصول توافق ميان ايران، 1+4 و ايالات متحده در چند دور نخست ازسرگيري مذاكرات براي احياي برجام سخن گفت اما اين نكته حايز اهميت است كه هر دو طرف به خوبي مي‌دانند زمان چنداني براي احياي برجام دراختيار ندارند و البته نقش مخرب بازيگراني كه ابتداي شكل‌گيري برجام با حصول آن موافق نبودند را نيز نبايد ناديده گرفت.